Эрдоганды Кыргызстандын жаңы "жүзү" кызыктырат

Тышкы иштер министрлигинен алынган маалыматка караганда, 2-февралда Эрдоган мырза менен президент Роза Отунбаева, өкмөт башчы Алмазбек Атамбаев жана парламент төрагасы Ахматбек Келдибеков менен жолугушуп, сүйлөшүүлөрдү өткөрүүсү белгиленген.

Ошол эле күнү түрк өкмөт башчысы кыргыз парламентинин алдында да сүйлөйт.

Кыргыз-түрк сүйлөшүүлөрүнүн соңунда эки тараптын бириккен билдирүүсү кабыл алынмакчы.

Түрк өкмөт башчысы Кыргызстанда гана сапарда болорун Тышкы иштер министрлигинин адиси Асангул Бакыт маалымдады:

- Түрк өкмөт башчысы региондогу башка өлкөлөргө барбайт. Биздин өлкөгө гана атайын келатат.

Түрк өкмөт башчысынын сапарынын алдында Бишкектеги “Хаят” мейманканасында кыргыз-түрк ишкерлеринин форуму башталды. Бизнес форумдун экинчи күнүндө, 2-февралда ага эки өлкөнүн өкмөт башчылары катышуусу күтүлүүдө.

Кыргызстан менен Түркиянын соодасынын көлөмү өтө чоң деп айтуу кыйын.

Өткөн жылдын тогуз айында эки өлкөнүн ортосундагы жалпы сооданын көлөмү 107 млн. долларга жетип, анын ичинен Кыргызстандын экспорту 30 млн. долларга жакын, Түркиядан келген товарлардын көлөмү 77 млн. долларга жеткен. 2008-жылы эки өлкөнүн соодасынын көлөмү 136 млн. доллар болгон.

Түрк премьери эски-жаңы кесиптештерине келатат

Түркия Кыргызстандын эң ири инвесторлорунун бири. Экономикалык тескөө министрлигинин маалыматы боюнча, Кыргызстанда кыргыз-түрк биргелешкен 250 ишканасы бар.

Кыргыз тарап түрк инвесторлорун кайра иштетүү, тоо кен, энергетика тармагына чакырууда.



Жогорку Кеңештин депутаты Чыныбай Турсунбеков Режеп Тайып Эрдогандын сапарын Кыргызстанды моралдык жактан колдоо катары кабыл алыш керектигин белгилейт:

- Биринчиден, моралдык колдоо катары кабыл алыш керек. Инвестиция жагынан жардамга жасала турган кадам катары кабылдасак да болот. Жаңы эле парламенттик республикага айландык. Жаңы эле парламенттик система иштеп, өкмөт түзүлдү. Мына ушундай мезгилде премьер-министр баш болуп, 200дөн ашуун ишкерлер менен чет элдик делегациянын келип атышын сөзсүз түрдө биздин өлкөгө болгон колдоо, жардам иретинде кабыл алышыбыз керек.

Кыргызстан менен Түркия мамилеси 1991-жылы Кыргызстан эгемендүүлүгүн жарыялагандан кийин дароо жолго коюлган.

Анкара Бишкектин эгемендүүлүгүн биринчи болуп таанып, 1992-жылдын башында элчилигин ачкан.

Бирок ошол кезде түрк өкмөтү тарабынан берилген 75 млн. доллар насыя жана “Ак кеме” мейманканасынын айланасындагы талаш-тартыштар эки өлкөнүн мамилесин бир топко көлөкө түшүрүп келген.

Азыркы мезгилде ал чатактар жайгарылып, жогорку деңгээлдеги сапарлар көбүрөөк жасалууда.

Түрк президенти Абдулла Гүл 2009-жылы май айында Бишкекте болуп, ал сапар Кыргызстандын АКШнын "Манастагы" базасын чыгаруу аракетине туура келген. Абдулла Гүлдүн кандай таасири болгону белгисиз, бирок сапардан кийин ал кездеги президент Курманбек Бакиев базаны калтырууну чечкен.

Азыркы бийлик башындагылар ичинен өкмөт башчы Алмазбек Атамбаевдин түрк жетекчилиги менен жакын мамилеси бар экендиги белгилүү. Убактылуу өкмөттүн биринчи вице-премьер-министри катары Атамбаев өткөн жылы июнь айында Түркияда жумуш сапар менен болгон.

Кыргызстан менен Түркия экономикалык байланышты, айрыкча сооданы көбөйтүү боюнча көп сөздөр айтып келет.

Соода көлөмүн 500 млн. доллардан ашыруу жөнүндө сөздөр болгон. Бирок ал чек багынбай келатат.

Эки өлкө билим берүү багытында ургаалдуу кызматташып келатат.

Түркиянын ондогон лицейлери, Кыргыз-Түрк "Манас" университети, менчик “Ала-Тоо” университети Бишкекте иштеп жатат.