Аскер прокуратурасы бул иш боюнча мурунку президент Курманбек Бакиевдин бир тууганы Жаныш Бакиев баштаган атайын кызматтын жана милициянын мурунку жооптуу кызматкерлерине айып такты. Абдылдаев 2009-жылы жазында бычакталып аман калган. Журналист өмүрүнө кол салууну Бакиевдер уюштурду деп айтып чыккан жана Швециядан баш калка алууга аргасыз болгон.
Сыргак Абдылдаевдин өмүрүнө кол салуу фактысы боюнча айыпталгандар арасында генерал, полковниктер бар. Башкы прокуратуранын маалыматы боюнча, иликтөөнүн жүрүшүндө Жаныш Бакиев кылмыштын уюштуруучусу, анын башында турган деп табылган. Ошол кезде Мамлекеттик күзөт кызматын жетектеп турган Жаныш Бакиев мындан сырткары киши өлтүрүү, кызматынан кыянаттык менен пайдалануу, кызмат укугунан аша чабуу деген берене менен айыпталган. Ушундай эле айыптар ИИМдин Кылмыш иликтөө башкы башкармалыгынын мурунку жетекчиси, милициянын полковниги Бакыт Парманкулов, ИИМдин башкы башкармалыгынын мурунку жетекчи орун басары, полковник Туратбай Үмөтовго жана атайын кызматтын өкүлү, майор Искендер Сооданбековго тагылды. Ал эми эки-генерал, тактап айтканда, УКМКнын мурунку жетекчисинин орун басары Турдубек Алмаматов менен ИИМдин башкы башкармалыгынын мурунку жетекчиси Расулберди Райымбердиев кызмат абалынан кыянат пайдалануу, кылмышты жаап-жашыруу боюнча күнөөлөнүп жатат.
Башкы прокуратуранын маалымат катчысы Санжар Абжаловдун билдиришинче, аскердик прокуратура кылмыш ишти 26-майда сотко жөнөттү:
- Бул кылмыш иши Бишкек гарнизондук сотуна жөнөтүлдү. Иликтөөнүн жүрүшүндө, укук коргоо органдарынын мурунку алты жооптуу кызматкерине айып тагылды. Ушул тушта кылмыш иш соттун кароосунда турат.
Башкы прокуратура бул иштин алкагында айыпталгандардын камалып-камалбагандыгы тууралуу маалымат берген жок. Буга чейин Курманбек Бакиевдин администрациясынын мурунку башчысы Медет Садыркуловдун өлтүрүлүшү боюнча Расулберди Райымбердиев менен Бакыт Парманкулов камакка алынган. Райымбердиев кийин үй камагына чыгарылган. Айыпталгандар же алардын жактоочулары жана жакындары азырынча үн ката элек.
Сыргак Абдылдаев ошол кезде "Репортер-Бишкек" гезитинин серепчиси болуп иштеп жаткан. Гезиттин редактору Турат Акимов ал убакта басылманын айланасында опурталдуу кырдаал түзүлүп калганын айтып берди. Ага ылайык, гезит буйрутма киши өлтүрүүлөр тууралуу иликтөө макалаларды жарыялаган жана бийлик ачыкка чыгышын каалабаган жашыруун маалыматтар болгон:
- Биз Жусупжан Жээнбековдун баласы Бактияр Амиражанов жана депутат Руслан Шаботоевдин өлтүрүлүшү боюнча чоң иликтөө макалаларды жазганбыз. Мындан улам биздин гезит көп нерсени билип калган. Сыргак ушундай ыкчам маалыматты жакшы көрчү жана жакшы анализ жасачу. Биз өзүбүз деле кооптонуп турганбыз. Бийлик уюштурган ОБОН аялдар келип, биздин офисти талкалаганга аз калган. Мени издеп келишкен, мен офисте болбой калган үчүн кол салбай калышкан. Андан сырткары Чоң-Кеминдеги алтын кен тууралуу жазган штаттан тышкаркы кабарчыбызды сабап кетишкен. Ал туугандары келип калып аман калган. Ал да Швециядан башпаанек алып кетти.
Турат Акимовдун айтымында, Сыргак Абдылдаевге кол салуу менен Бакиевдин администрациясынын мурунку жетекчиси Медет Садыркуловдун өлүмүнүн байланышы бар.
- Ошол кезде Сыргак Абдылдаев Медет Садыркулов менен жакын болуп, чогуу бир долбоор баштаганы жаткан. Сыргакты 3-мартта бычакташты, Садыркуловду болсо 13-мартта өрттөп өлтүрүштү. Бизде ошол кезде буйрутма киши өлтүрүүлөр боюнча тымызын маалыматтар көп түшүп турчу. Биздин гезит жабылбаганда Садыркуловдун өлүмү тууралуу бизге биринчи маалымат келмек. Биз ушул темада көп жазып, көп нерсени билип калганбыз. Эми мындай нерсени, тымызын кол салууну уюштурууну бир-эки киши гана чечет. Он генерал топтолуп алып чогуу-чаран талкуулабайт да. Бул – мафиялык система. Ошол кылмыш иш козголуп, айып тагылгандар арасында бир-экөөнүн кылмышка түздөн түз тиешеси болушу мүмкүн. Кылмыш “каралардын” колу менен жасалган. Ал эми “караларга” ким буйрук берген? Бул башка маселе.
Сыргак Абдылдаевге 2009-жылы март айында белгисиз адамдар кол салып, 29 жолу бычак сайып, колу-бутун сындырып кеткен. Ушул окуядан кийин журналист өмүрүнө кол салууну Бакиевдер уюштурганын айтып Швециядан башпаанек алып кеткен.
Абдылдаевге кол салуу боюнча укук коргоо органдарынын мурунку жооптуу кызматкерлерине оор айыптардын тагылышы азыр күч органдары канчалык тазаланды деген суроо жаратты. “Кылым шамы” бейөкмөт уюмунун төрайымы Азиза Абдирасулова атайын кызмат да, милиция да коркутуп-үркүтүү, кол салуу деген тажрыйбадан арыла электиги, болгону ыкмалар гана өзгөргөнүн айтууда:
- Күч органдары тазаланды же тазаланган жок деп бир беткей кесе айтуу кыйын жана минтип айткан да туура эмес. Себеби, ошол эле мамиле калып калды. Буларда жашыруун буйрук, жашыруун көрсөтмө деген болот. Азыр булар бирөөлөрдүн колу менен жасаган “балит” саясатка өтүп алышты. Мурун коркутуп-үркүтүү, кол салууларды өздөрү жасачу. Азыр болсо "Кырк чоро" өңдүү кыймылдар аркылуу кол салууларды уюштуруп, коркутуп-үркүтүүгө өттү. Ыкмасы гана өзгөрдү, бирок куугунтук өңдүү көрүнүштөр калды.
Абдылдаев азыр деле чет өлкөдө жашайт. Былтыр Кыргызстанга келип кеткен жана президент Алмазбек Атамбаев аны “Эрдик” медалы менен сыйлаган.
Бакиевдердин тушунда, 2009-жылдын этегинде дагы бир оппозициячыл журналист Геннадий Павлюк киши колдуу болгон. Анын өлүмүнө байланыштуу эки мурунку чекист камакка алынган болчу.
